एस. आर. थोरात दूध उद्योग समूहाची नवी क्रांती
संगमनेर औद्योगिक वसाहतीत नुकतेच सुरू झालेले सप्तगिरी फूड्स अँड कोल्ड स्टोरेज हा केवळ एक नवीन व्यवसाय नाही, तर ग्रामीण भागातील शेतकरी, व्यापारी आणि ग्राहक यांच्यासाठी आशेचा किरण ठरला आहे. या प्रकल्पामुळे नाशवंत उत्पादनांना दीर्घायुष्य मिळणार असून, संपूर्ण अन्नसाखळी अधिक सक्षम होणार आहे.
सप्तगिरीची नवी दिशा
सप्तगिरी हे केवळ कोल्ड स्टोरेज नसून एक पूर्णांक सुविधा केंद्र आहे. येथे फळे, भाज्या, मसाले, कडधान्ये, धान्य, ड्राय फ्रूट्स, दुग्धजन्य उत्पादने, बेकरी आयटम्स, एक्स्पोर्ट रेडी टू ईट, पेये अशा विविध वस्तूंसाठी तापमान नियंत्रित साठवणूक केली जाईल.
अत्याधुनिक सुविधा
तापमान नियंत्रण: उत्पादनाच्या प्रकारानुसार अचूक तापमान ठेवले जाते.
प्रि-कूलिंग: बाजारपेठेत पाठवण्यापूर्वी वस्तूंचे ताजेपणा राखला जातो.
पॅकिंग व लेबलिंग: उत्पादनाला आकर्षक व सुरक्षित पॅकेजिंग.
पॅलेटायझेशन व इन्व्हेंटरी मॅनेजमेंट: वस्तू व्यवस्थित साठवून त्यांची नोंद ठेवली जाते.
वितरण सेवा: कोल्ड चेन वाहतुकीमुळे उत्पादन ग्राहकांपर्यंत ताजेतवाने पोहोचते.
सप्तगिरीच्या या सुविधांमुळे शेतकऱ्यांना त्यांच्या उत्पादनाचा योग्य मोबदला मिळेल, व्यापाऱ्यांना कमी तोटा होईल आणि ग्राहकांना नेहमीच दर्जेदार व ताज्या वस्तू मिळतील.
कोल्ड स्टोरेजचे आर्थिक व सामाजिक महत्त्व
कोल्ड स्टोरेज ही आजच्या कृषी व दुग्ध उद्योगातील जीवनरेखा आहे. दरवर्षी भारतात लाखो टन भाजीपाला व फळे खराब होऊन वाया जातात. अशा वेळी कोल्ड स्टोरेज उत्पादनाचं आयुष्य वाढवतं. शेतकऱ्यांना तात्काळ विक्रीऐवजी साठवणुकीची संधी मिळते, त्यामुळे त्यांना चांगले दर मिळतात. ग्राहकांना वर्षभर एकसमान दर्जाची व ताजी उत्पादने मिळतात. निर्यातीसाठी आवश्यक असलेली दर्जा-नियंत्रित साठवणूक ग्रामीण भागातच उपलब्ध होते. सप्तगिरीची स्थापना म्हणजे फक्त उद्योग नव्हे तर शेतकऱ्यांच्या घामाला मिळालेला न्याय आहे.
थोरात दूध – तीन दशकांचा प्रवास
सप्तगिरीची ही यशोगाथा थोरात कुटुंबाच्या एस. आर. थोरात दूध उत्पादने या मजबूत पायावर उभी आहे.
सुरुवातीची कहाणी
संस्थापक स्वर्गीय संभाजीराजे थोरात यांनी शुद्धतेचा मंत्र देऊन हा उद्योग सुरू केला. गावोगावी शेतकऱ्यांकडून दूध गोळा करणे, त्याचे काटेकोर तपासणीसह प्रक्रिया करणे आणि ग्राहकांपर्यंत पोहोचवणे या साध्या पण ठाम ध्येयाने थोरात डेअरीने प्रगतीचा पायंडा पाडला.
आज चेअरमन आणि मॅनेजिंग डायरेक्टर आबासाहेब थोरात, पत्नी सौ. सुजाता थोरात, मुलं देवराज व पृथ्वीराज थोरात, सून गार्गी थोरात आणि त्यांची भक्कम टीम ही परंपरा पुढे नेत आहेत.
उत्पादनांची श्रेणी
थोरात डेअरीकडे आज दुग्धजन्य उत्पादनांचा अफाट खजिना आहे: विविध प्रकारचे दूध (Activ, Prime, Silk, Tea-Top) पनीर, तूप, दही, लस्सी, ताक पारंपरिक मिठाई जसे पेढे व श्रीखंड ही उत्पादने आज गाव ते महानगर अशा सर्व स्तरांवरील ग्राहकांच्या मनात घर करून बसली आहेत.
गुणवत्ता नियंत्रण
थोरात डेअरीच्या यशामागे काटेकोर गुणवत्ता प्रक्रिया आहे. गावागावातील चिलिंग सेंटर्स व बल्क मिल्क कूलिंग सेंटर्समध्ये दूध तपासलं जातं. त्यानंतर संगमनेर येथील मुख्य प्लांटमध्ये अत्याधुनिक तंत्रज्ञानाद्वारे प्रक्रिया व पॅकेजिंग होतं. शेवटी इन्सुलेटेड व्हॅन्सद्वारे दूध व दुग्धजन्य उत्पादने ताजेतवाने स्वरूपात ग्राहकांपर्यंत पोहोचतात.
थोरात आणि सप्तगिरी – भविष्याचा संगम
सप्तगिरीच्या स्थापनेमुळे थोरात डेअरीच्या कार्याला नवा आयाम मिळाला आहे. दूध व दुग्धजन्य पदार्थांना अतिरिक्त साठवण क्षमता मिळाली. नवीन उत्पादनांना योग्य बाजारपेठ मिळण्याचा मार्ग मोकळा झाला. आधुनिक पॅकेजिंग व कोल्ड चेन वितरणामुळे ग्राहकांचा विश्वास वाढला. शेतकऱ्यांच्या दुधाचे दर आणि नफा दोन्ही वाढले. थोरात कुटुंबाचा हा दूरदृष्टीचा निर्णय संपूर्ण प्रदेशाच्या विकासाला गती देणार आहे.
व्यापक परिणाम
- शेतकऱ्यांसाठी: उत्पादन खराब होण्याची भीती नाही, त्यामुळे आर्थिक स्थैर्य.
- ग्राहकांसाठी : ताजे, शुद्ध व आरोग्यदायी पदार्थ उपलब्ध.
- उद्योगासाठी: ग्रामीण भागातूनच राष्ट्रीय व आंतरराष्ट्रीय बाजारपेठेत पोहोचण्याची क्षमता.
- प्रदेशासाठी: रोजगार निर्मिती, गुंतवणूक वाढ आणि औद्योगिक विकास.
संगमनेर हे आधीच दुग्धउद्योगासाठी प्रसिद्ध आहे. आता सप्तगिरी फूड्स अँड कोल्ड स्टोरेजमुळे या ओळखीला नवी झळाळी मिळाली आहे. थोरात डेअरीचा वारसा, आबासाहेब थोरात यांचे नेतृत्व आणि त्यांच्या कुटुंबाचा एकजूट प्रयत्न या सगळ्यामुळे हा प्रकल्प केवळ एक उद्योग न राहता संपूर्ण प्रदेशाच्या प्रगतीचा दीपस्तंभ ठरला आहे. सप्तगिरी आणि थोरात या दोन नावांची सांगड म्हणजे संगमनेरच्या औद्योगिक इतिहासातील सुवर्ण पान ठरणार आहे.
